İş Mahkemeleri: İş Hukuku Davalarında Uzmanlık ve Çözüm

Türk yargı sistemi, işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıkları hızlı ve etkin bir şekilde çözüme kavuşturmak amacıyla özel mahkemeler kurmuştur: İş Mahkemeleri. Bu mahkemeler, İş Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gibi işçi-işveren ilişkilerini düzenleyen kanunlardan doğan uyuşmazlıklara bakmakla görevlidir. Bir avukat olarak, müvekkillerimizin iş hukuku alanındaki haklarını tam olarak anlamaları için bu rehberi hazırladık. İş Mahkemeleri'nin hangi davalara baktığını bilmek, özellikle iş hayatından doğan sorunlarla karşılaşıldığında doğru adımı atmanızı sağlar.

İş hayatının dinamik ve karmaşık yapısı içinde hukuki bir sorunla karşı karşıya kaldığınızda, hak kaybı yaşamamak için alanında uzman bir avukat ile çalışmak kritik öneme sahiptir. Ayrıca, iş mahkemelerinde dava açmadan önce arabulucuya gitmek zorunludur. Bu süreç, uyuşmazlıkların mahkeme dışı, hızlı ve gizli bir şekilde çözülmesini sağlar ve arabuluculuk kurumu bu alanda önemli bir rol oynar.

İş Mahkemelerinin Görev ve Yetki Alanları

İş Mahkemeleri, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile kurulmuş olup, görev ve yetkileri bu kanunla açıkça belirlenmiştir. Bu mahkemeler, sadece iş hukuku ile ilgili davalara bakmakla görevli olup, bu alanda uzmanlaşmış hâkimlerden oluşur.

İş Mahkemelerinin baktığı ve hakkında en çok arama yapılan başlıca dava türleri şunlardır:

• Kıdem ve İhbar Tazminatı Davaları: "Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?", "İhbar tazminatı nedir?" veya "Haklı fesih şartları nelerdir?" gibi sorular, işten ayrılan çalışanların en çok merak ettiği konulardır. İş sözleşmesinin sona ermesinden kaynaklanan kıdem ve ihbar tazminatı alacakları bu mahkemelerde görülür.

• Fazla Mesai ve Diğer İşçilik Alacakları: "Fazla mesai ücreti nasıl ödenir?", "Yıllık izin ücreti alacağı" ve "Uluslararası taşımacılıkta şoförlerin hakları" gibi konular, sıkça gündeme gelen işçilik alacakları davalarını kapsar. Ödenmeyen ücret, prim, ikramiye, fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil ücreti gibi tüm alacaklar için dava bu mahkemelerde açılır.

• İşe İade Davaları: "İşe iade davası nedir?", "Hangi durumlarda işe iade davası açılabilir?" veya "İşe iade davası ne kadar sürer?" en çok aranan konulardır. İşveren tarafından haksız veya geçersiz bir nedenle işten çıkarılan işçinin işe geri dönme talebi, öncelikle arabuluculuk yoluyla, anlaşma sağlanamazsa İş Mahkemeleri'nde görülür.

• İş Kazası ve Meslek Hastalığı Davaları: "İş kazası tazminatı nasıl alınır?", "Meslek hastalığı tazminat davası" gibi konular, bu mahkemelerin en önemli görev alanlarındandır. İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meydana gelen zararların tespiti ve tazminatı davaları bu mahkemelerin yetkisindedir.

• Hizmet Tespit Davaları: "Eksik prim nasıl tamamlanır?" veya "Sigorta girişi yapılmayan işçi ne yapmalı?" gibi sorular, hizmet tespit davalarını işaret eder. İşçinin sigortasız çalıştırılması veya primlerinin eksik yatırılması durumunda, hizmet süresinin tespiti için bu dava açılır.

İş Mahkemelerinde Yargılama Usulü ve Avukatın Rolü

İş Mahkemeleri'nde yargılama, genel olarak yazılı yargılama usulüne göre yürütülür. Ancak, bu mahkemelerin diğer hukuk mahkemelerinden en önemli farkı, dava açmadan önce arabulucuya başvurmanın zorunlu olmasıdır. Bu zorunluluk, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren işçi-işveren arasındaki alacak ve tazminat davalarında uygulanmaktadır.

Bir avukatın bu süreçteki rolü hayati önem taşır:

• Doğru Hukuki Yolu Belirler: Uyuşmazlığınızın iş mahkemesinin mi yoksa başka bir mahkemenin mi görev alanına girdiğini tespit eder.

• Arabuluculuk Sürecini Yönetir: Zorunlu arabuluculuk görüşmelerinde müvekkilini en iyi şekilde temsil eder, haklarından ödün vermeden en adil çözüme ulaşmasını sağlar.

• Dava Sürecini Yönetir: Anlaşma sağlanamaması durumunda, dava dilekçesini ve delillerini hukuka uygun bir şekilde hazırlar, yasal süreçleri titizlikle takip eder.

• Hak Kaybını Önler: Özellikle kıdem ve ihbar tazminatı gibi alacakların doğru hesaplanması ve zamanında talep edilmesi, olası hak kayıplarını önler.

Arabuluculuk Kurumu: İş Uyuşmazlıklarında Çözüm Kapısı

Zorunlu arabuluculuk, iş hukuku davalarında taraflar için büyük bir kolaylık sağlamıştır. Mahkeme sürecine göre daha kısa sürede sonuçlanan bu yol, hem zamandan hem de masraftan tasarruf sağlar. Arabulucu, tarafsız bir üçüncü kişi olarak tarafları bir araya getirir ve ortak bir paydada buluşmalarına yardımcı olur. Bir avukatın arabuluculuk sürecinde yanınızda olması, yasal haklarınızdan taviz vermeden en adil çözüme ulaşmanızı garantiler.

Sonuç

İş Mahkemeleri, işçi ve işveren arasındaki hukuki uyuşmazlıkların çözümünde uzmanlaşmış, özel mahkemelerdir. Kıdem tazminatından işe iadeye, fazla mesai alacaklarından iş kazasına kadar pek çok konuda yetkili olan bu mahkemeler, hukuki sürecin doğru yönetilmesi için profesyonel destek gerektirir.

Haklarınızı korumak, yasal süreçleri doğru yönetmek ve olası hak kayıplarını önlemek için deneyimli bir avukat ile çalışmak şarttır. Avukat olarak, hukuki sorunlarınızda yanınızda olmaya ve adalet arayışınızda en doğru adımları atmanızı sağlamaya hazırız. Unutmayın, doğru hukuki danışmanlık, güçlü bir başlangıcın anahtarıdır.